پیامدهای مدرنیته برای دینداری: بررسی انتقادی دیدگاه چارلز تیلور

دوشنبه, ۶ فروردين ۱۴۰۳، ۰۲:۳۰ ب.ظ «بر اساس خواست خودت زندگی کن، نه تحمیل دیگران» زندگی اصیل چیست؟ آرمان اصالت و اخلاق برآمده از آن چه ویژگی هایی دارد؟ چه پیامدها و نقدهایی در پی دارد؟در این جلسه که به دعوت دانشکده فلسفه دانشگاه ادیان و مذاهب تشکیل شد، حول این سه محور سخن گفتم. به نظر من، درک دغدغه زندگی اصیل کلید فهم بسیاری از تحولات فرهنگی-اجتماعی جهان معاصر است. بخوانید, ...ادامه مطلب

«اخلاق اصالت» یکی از آثار مهم چارلز تیلور فیلسوف تاثیرگذار معاصر است که به تازگی به فارسی ترجمه شده است. دغدغه زیست اصیل یکی از ویژگی­های دوران متأخر فرهنگ غرب است. این ویژگی در حدود شصت سال اخیر چنان گسترش یافته است که تیلور در کتاب گرانسنگ عصر سکولار دوره متأخر فرهنگ غرب را «عصر اصالت» نام می­گذارد. علی­رغم پیشینه قابل توجه ایده­آل اصالت در ایده­پردازی­های متفکران پیش از تیلور، ابعاد مختلفی از این مسأله همچنان به نحو شایسته مورد بررسی قرار نگرفته است. تیلور در کتاب اخلاق اصالت، سعی می­کند زوایای این مسأله را بررسی کند و استلزامات زیست اصیل و نیز مبانی نظری­ای را که این نحوه از زیستن بر آنها مبتنی است، بکاود. به­طور مشخص، تیلور در این کتاب به سه مسأله اساسی می­پردازد: فردگرایی، عقل ابزاری و آزادی. در این بررسی، تیلور موضع انتقادی خود را حفظ می­کند و سعی می­کند نکات مثبت و منفی وضعیت فعلی را از نظر دور ندارد. از نگاه او، ما با وضعیت مطلوب فاصله بسیاری داریم و گام­های بسیاری باید برای رسیدن به وضعیت مطلوب برداشته شود. او از سویی منتقد نسبی‌گرایی در اخلاق اصالت است و معتقد است که در فضای این اخلاق، افق‌های اهمیت از بین می‌رود و هیچ چیز مهمی غیر از انتخاب خود فرد باقی نمی‌ماند و این به معنای از بین رفتن اخلاق است. از سوی دیگر، معتقد است که در ایده‌آل اصالت درک مهمی از ذات انسان نهفته است که با در نظر گرفتن ملاحظاتی –چون سرشت گفتگویی بشر- می‌تواند انسان را به سوی یک زیست غنی‌تر هدایت کند. نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که دغدغه زندگی اصیل تنها در مرزهای جغرافیایی غرب باقی نمانده است و حضور این ایده در کشورهای دیگری مانند کشور ما، به نحو چشمگیری افزایش یافته است. ا, ...ادامه مطلب